Venedik donanmasına karşı Çanakkale Boğazı önlerinde başarı kazanıldı. Venediklilere karşı Çanakkale'de galibiyet, Limni, Bozcaadave Semadirek' geri alındı.

Ünlü Türk bilgini, yazar Kâtip Çelebi(1609-1657) öldü.

Venedikliler ile Limni Savaşı.

Evrengzib veya I. Alemgir Şah tam adıyla Âlemgîr Ebü'l-Muzaffer Muhammed Muhyiddîn Evrengzib (3 Kasım 1618, Dahod - 3 Mart 1707, Ahmednagar), 6. Bâbürlü hükümdarı.

Bedahşan Hanlığı, Buhara Hanlığından ayrılarak Güney Türkistan'da var olan ve daha sonra Afgan Emirliği tarafından ilhak edilen bir Özbek hanlığıdır. Özbek hanedanından Yariler tarafından yönetildi. İlk hükümdar Yorbek Han, sonuncusu ise Jahandarshokh idi.

I.Alemgir döneminde, İngilizlerden sonra Hollandalılar da Gücerat limanlarında ticari imtiyaz elde etmişlerdir. I.Alemgir, buradaki yabancı şirketlerin sömürücü tutumlarını önlemeye çalışmış, gümrük vergilerini artırmıştır. Halkın Hindulaşmaması için de büyük çaba harcamıştır.

Osmanlı İmparatorluğu, Erdel'e yönelik üç askerî harekât (1658, 1659-1660 ve 1661-1662) sonucunda anılan Krallık üzerindeki egemenliğini yeniden tesis ederken; yaşanan mücadele Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun önce II. György Rakoçi, ardından ise Yanoş Kemeni'ye verdiği destek nedeniyle 1663 yılında bu İmparatorlukla başlayan savaşı tetikledi.

Rakoçi'nin başlattığı Erdel isyanına müdahale edilmek üzere sefere çıkıldı. Yanova fethedildi.

Erdel serdarlığını üstlenen Veziriazam Köprülü Mehmet Paşa, Canova, Şebeş ve Logoş kalelerini ele geçirdi.

Erdel'in Osmanlı'ya tâbiyeti

13 KASIM 1658, Köprülü Mehmet Paşa'ya karşı olan Halip Valisi Abaza Kara Hasan Paşa önderliğinde Anadolu'daki 7 vali ve 50'ye yakın sancakbeyi, isyan etti
11 ARALIK 1658, Hükümet ordusu, Ilgın'da isyancılara yenildi
16 ŞUBAT 1659, Abaza Hasan Paşa ve diğer isyancılar, Halep'te Serdar Murtaza Paşa tarafından bir davet ile pusuya düşürülerek öldürüldü ve kesik başları İstanbul'a gönderildi.

Cezayir'de Yeniçeri ağaları yönetimi tamamen ellerine geçirdi.

Çanakkale Boğazı'nın güvenliği için "Seddülbahir'' ve "Kilidülbahir'' kaleleri inşa edildi.

Kırım Hanlığı, Konotop zaferinde Rus ordusunu imha etti.

Eflak isyanı bastırıldı.

Varadin fethedildi.

Seyyidi Ahmet Paşa, asi Erdel Prensi Rakoci kuvvetlerini Szamos'ta kılıçtan geçirdi. Erdel isyanının bastırıldı.

İstanbul'da büyük yangın.

Erdel'de Varat Kalesi fethedildi.

Erdel'in Osmanlı'ya tâbiyeti

Avrupa'da ilk banknot, Stockholms Banco adlı bir İsveç bankası tarafından bastırtılarak tedavüle verildi.

(d.1623 - ö.1662)

1641 Antlaşmasına ilave hükümler

Avusturyalıların kışkırttığı ve Erdel Prensliğine aday gösterdikleri Kemyanoş'un ordusu, Küçük Mehmet Bey kuvvetleri tarafından mağlup edildi. Kemyanoş savaş meydanında öldü. Erdel meselesi bir kez daha Osmanlıların lehine sonuçlandı.

Lahsa Eyaleti topraklarının Benî Halid kabilesi tarafından ele geçirilmesi

1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı; Erdel, Eflak ve Boğdan Beyliklerinin Avusturya'nın desteğiyle Osmanlı Devleti'ne karşı isyan etmeleri sonucu çıktı. Savaş, 1664 yılında yapılan Vasvar Antlaşmasıyla son bulmuştur.

Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın başlangıcı, Uyvar'ın Fethi.

Novigrad Kalesi, 27 gün süren bir kuşatmadan sonra alındı.

Yeni Cami külliyesinin bir parçası olarak yapılan Mısır Çarşısı inşaatı tamamlandı.

Zigetvar Kalesi, düşman kuvvetlerince kuşatıldı.

9 Nisan 1598 tarihinde temeli atılan Yeni Cami ibadete açıldı.

Kanije yakınlarındaki Yenikale fethedildi.

Fransız Doğu Hindistan Şirketi'nin kurulmasıyla sömürgecilik daha sistematik hale gelmiştir.

Yenileme

İngiltere'de veba salgını başlamış ve 100.000 kişi, yani Londra nüfusunun yaklaşık %15'i yaşamını yitirmiştir.

Yeni Saray da denen Topkapı Sarayı, bir cariye tarafından kundaklanarak yakıldı. Sarayın büyük bölümü yandı. Yakalanan cariye boğdurularak idam edildi.

Girit'in tamamen alınması için harekatın başlatıldı. Girit seferiyle görevlendirilen Veziriazam Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, Edirne'den hareket etti ve 47 gemiden oluşan bir donanmayla Hanya'ya ulaştı.

Paris'te Kraliyet Bilimler Akademisi kuruldu.

Sabatay Sevi sorgulandı.

II. Abbas'ın oğlu.

Kandiya Kalesi, Osmanlı ordusu tarafından kuşatıldı. 6 ay 21 gün süren kuşatma, kış mevsiminin yaklaşması nedeniyle durduruldu.

Kayıtlara geçmiş ilk kan nakli Fransa Kralı XIV. Louis'nin de özel doktoru olan Jean-Baptiste Denys tarafından gerçekleştirildi. Dr. Denys bir koyunun kanını 15 yaşında bir çocuğa nakletmiş ve çocuk yaşamıştı.

Kırım ve Kazak akınlarının önlenmesi

Yenileme

Venediklilerin barış teklifi reddedildi ve kuşatma ikinci kez başladı. 18 AĞUSTOS 1668'e kadar, Kandiya kuşatmasından bir sonuç alınamayınca, duruma üzülen IV. Mehmet, bizzat sefere katılmaya karar vererek Edirne'den Girit'e hareket etti.

Kazakların Osmanlı'ya tâbiyeti

Dinyeper'in batısındaki Kazakların Osmanlı himayesine girmeleri

Kandiya Kalesi üçüncü kez kuşatıldı.

1645-69 Savaşının sonu

Kandiya'nın teslimi ve Girit'in Osmanlı Devleti'ne iadesiyle ilgili Osmanlı-Venedik Barış Antlaşması imzalandı.

Kandiya Kalesi'nin 93 anahtarı, iki gümüş tepsi içinde Serdar-ı Ekrem Fazıl Ahmet Paşa'ya teslim edildi.

Girit valiliği, eski vali Ankebut Ahmet Paşa'ya verildi ve Fazıl Ahmet Paşa, Girit'ten Edirne'ye hareket etti.

1669 Antlaşmasına ilave hükümler

Cezayir'de denizci kökenli Dayıların Yeniçeri Ağalarının yönetimini sonlandırmaları, Osmanlı otoritesinin sembolik hale dönüşmesi

Sınır tespiti

Lehistan ile savaş, Kamaniçe'nin alınışı, Podolya'nın fethi ve Bucaş Antlaşması.

(Lahor/Pakistan). Kırmızı taş ve mermerlerden inşa edildiği için duvarları kırmızı renktedir. Büyüklüğü ve ilginç mimarisi ile görenleri hayrete düşürür. Padişah Mescidi, içinde Peygamberimiz'den günümüze ulaşan Kutsal Emanetleri barındırır. Ayrıca Pakistanlı büyük şair Muhammed İkbal’in mezarı da bu mescidin avlusundadır.

Lehistan'ın Bucaş Antlaşması'nı kabul etmemesi üzerine IV. Mehmet, ikinci kez Lehistan seferine çıktı.

Sarı Hüseyin Paşa, 30 bin askeriyle Hotin Kalesi önünde bozguna uğradı.

IV.Mehmet, Ukrayna seferine çıktı.

Ladjin Kalesi ele geçirildi.

Ukrayna'nın Lehistan'a bırakılması koşuluyla yapılan barış antlaşması reddedildi.

1641 Antlaşmasına ilave hükümler

Greenwich Gözlemevi Londra'da kuruldu.

Lehistan Serdarı Şişman İbrahim Paşa, Leopol (Lemberg) Kalesi'ni kuşattıysa da, Leh ordusunun hücumu karşısında kuşatma kaldırıldı.

Rusya, Çehrin'i ele geçirerek Osmanlı himayesindeki Kazak hatmanını esir aldı.

Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarafından yaptırılan Köprülü külliyesi inşaatı tamamlandı.

Osmanlı-Rus Savaşı

Lehistan'la İzvança Muharebesi ve sonucunda İzvança Antlaşması.

91.nci Vezir-i Azam. 25 Aralık 1683'de idam edildi.

Büyük Devlet adamı Veziriazam Köprülü Fazıl Ahmet Paşa 40 yaşında öldü.

(d.24 Kasım 1632 - ö.21 Şubat 1677) Baruch Spinoza, Yahudi kökenli Hollandalı filozof. Aydınlanmanın erken dönem düşünürlerinden olan Spinoza, evren ve insan hakkında modern fikirler ileri sürerek öncü ahit eleştirileri yapmış ve zamanla 17. yüzyıl felsefesinin en önde gelen rasyonalistlerinden biri olarak kabul edilmiştir.

Çehrin Kalesi kuşatıldı ve Rusya'ya savaş ilan edildi. Kuşatma başarısız kaldı.

Yenileme

IV.Mehmet, Rusya seferi için İstanbul'dan hareket etti.

Çehrin Kalesi ikinci kez kuşatıldı.

Çehrin Kalesi ele geçirildi.

(d.1631 - ö.1679)

(d.1588 - ö.1679)

Kapitülasyonların yenilenmesi

İzvança Antlaşmasına ilave hükümler

Hollanda'yla ticaret anlaşması

1612 Antlaşmasını yenileme

1679 yılında, Rusların Çehrin'e tekrar saldırması üzerine IV.Mehmet ikinci Rus seferine çıktı.

Ruslar, Kasım Hanlığı'nı ilhak etti. (moğollar)

Zitvatorok Antlaşmasının uzatılması

Osmanlı- Rusya arasında, Bahçesaray Barışı imzalandı.
Dinyeper'in batı kıyısındaki Osmanlı egemenliği kabul edildi.

Fransız donanmasının Sakız'ı bombardımanı

(d.1605 - ö.1682)

Orta Macar isyanına müdahale edildi. Kosice, Filek ve Honad fethedildi.

(25 Mart 1611-1682). Büyük Türk gezgini, “Seyahatname’’ yazarı Evliya Çelebi öldü.

Vasvar Antlaşması'nın hükümlerinin 31 Ocak 1682 tarihinde Avusturya tarafından ihlal edilen antlaşma sonrasında savaş ilan edilmiştir.

Budin Beylerbeyi Vezir İbrahim Paşa, Orta Macaristan üzerine sefere çıktı

Orta Macar'ın Osmanlı'ya tâbiyeti

Kaş Kalesi ve diğer 28 kale, Avusturyalılardan alınıp İmre Tökeli'ye teslim edildi

Avusturya seferine karar veren IV. Mehmet, İstanbul'dan Edirne'ye hareket etti

Belgrad'ta kalan IV. Murat'ın serdar-ı Ekrem olarak sefer için görevlendirdiği Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, ordunun başına geçti

İstoni Belgrad savaş meclisinde, Viyana kuşatmasına karar verildi.

Dom Perignon ilk şampanyayı üretti.

Kırım Hanı Murat Giray'la Budin Beylerbeyi Arnavut Koca İbrahim Paşa'nın ihaneti yüzünden kaybedilen Alamandağı Meydan Savaşı üzerine ikinci Viyana kuşatması kaldırıldı ve ordu, perişan bir durumda geri çekildi.

Osmanlıların II. Viyana Kuşatması'nda başarısızlığa uğramasından cesaret alan bir grup Avrupa ülkesinin Kutsal İttifak adı altında birleşip Osmanlılara karşı giriştikleri ve bu ülkelerin Macaristan, Ukrayna ve Dalmaçya'da hâkimiyet kurup Balkanlar'daki Osmanlı hâkimiyetine büyük darbe vurmaları ile sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Avrupa tarihinde Büyük Türk Savaşı olarak bahsedilir.

Viyana önlerinde dağılan ordu, Yanıkkale konağında toplandı ve hain vezir Arnavut Koca İbrahim Paşa idam edildi.

Tuna üzerindeki Ciğerdelen Kalesi civarında Budin Beylerbeyi Kara Mehmet Paşa, Sobieski kuvvetlerini yendi.

2. Viyana Kuşatmasının ardından, peşinden Ciğerdelen Savaşı ve Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları, Estergon kayb edildi.